Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí “Scientific Reports” khẳng định chìa khóa thành công nằm ở sáu kiểu người sáng lập.
Sáu kiểu tính cách then chốt
Hãy hỏi các chuyên gia kinh doanh về những phẩm chất mà họ tin rằng những người sáng lập công ty khởi nghiệp (startup) thành công sở hữu, và sẽ có một con số và thước đo cho tất cả mọi người: Đó là ba đặc điểm tính cách và bốn kiểu người sáng lập, hoặc đó là Năm đặc điểm lớn, hoặc có thể là sáu đặc điểm thành công, hoặc là bảy, với bảy loại tính cách — có tới 16 tính cách riêng biệt hoặc thậm chí 50 đặc điểm xác định các doanh nhân vĩ đại.
Rất dễ bị choáng ngợp bởi ma trận những nét tính cách để thành công tràn ngập trên mặt báo. Ảnh: Oprah.
Chúng ta sẽ nhanh chóng thấy choáng váng với hàng đống danh mục về phẩm chất này, và bắt đầu tự hỏi bản thân xem mình có “may mắn” sở hữu được cái gạch đầu dòng nào không. Các nhà nghiên cứu từ Đại học New South Wales, Đại học Oxford và hai trường đại học khác của Úc vừa lập luận trong một nghiên cứu mới rằng đúng như vậy, tỷ lệ thành công có thể liên quan đến các kiểu tính cách gắn liền với người sáng lập cụ thể, nhưng bài nghiên cứu của họ chỉ chính thức tập trung vào sáu loại, thay vì quá nhiều như thường được liệt kê. Để đi đến kết luận này, họ đã sử dụng dữ liệu của hơn 21,000 nhà sáng lập công ty khởi nghiệp. Và hơn thế nữa, họ nhận thấy rằng tính cách tổng hợp của toàn bộ đội ngũ sáng lập công ty khởi nghiệp cũng có thể là một yếu tố then chốt.
Báo cáo nghiên cứu của họ, được xuất bản vào thứ Hai (16/10) trên tạp chí Scientific Reports, khẳng định những người sáng lập thành công có những đặc điểm thường không được tìm thấy trong cộng đồng nói chung và phát hiện của họ cho thấy rằng sáu loại tính cách cụ thể — Chiến binh, Nhà điều hành, Người hoàn thành, Nhà lãnh đạo, Kỹ sư và Nhà phát triển, hoặc gọi chung là “FOALED” (viết tắt của 6 kiểu tính cách là Fighter, Operator, Accomplisher, Leader, Engineer và Developer)—dự đoán thành công tốt hơn nhiều so với các nhân tố khác mà thế giới kinh doanh thường cân nhắc trước tiên, chẳng hạn như công ty thuộc ngành nào (ở đây chỉ số dựa trên đặc điểm tính cách của họ được cho là có khả năng dự đoán thành công cao hơn gấp năm lần thước đo ngành) hoặc tuổi của người sáng lập (chỉ số tính cách được cho là có khả năng dự đoán cao hơn hai lần thước đo tuổi).
Kiểu hình của Người sáng lập dựa trên Tính cách. Sáu kiểu người sáng lập khác nhau được tiết lộ bởi việc phân cụm những người sáng lập (n = 32 k) theo các khía cạnh tính cách Big Five của họ. Mỗi loại người — Chiến binh, Nhà điều hành, Người hoàn thành, Nhà lãnh đạo, Kỹ sư và Nhà phát triển (FOALED) — đều có dấu ấn cá tính riêng biệt. Ảnh: Nature.
Nhân tố tuổi tác có vẻ mang tính tiệm cận với chỉ số về tính cách hơn là ngành, vì có một thực tế rằng tuổi của nhà sáng lập cũng phần nào phản ánh tính cách của họ, ở mỗi độ tuổi con người sẽ có những nét tính cách chung nhất. Ví dụ, ở độ tuổi trung niên trở lên thì con người thường điềm đạm hơn, nghĩa là có sự tương quan cao giữa tính cách “ổn định về cảm xúc” và tuổi tác. Chúng ta cũng thấy ổn định cảm xúc là nhân tố tính cách hàng đầu trong nghiên cứu này. Trong khi nhân tố ngành thì khá mang tính khách quan, cho nên nó không gần với chỉ số tính cách lắm. Mặc dù cũng có thể có, chẳng hạn những người mang nét tính cách cụ thể nào đó sẽ có khả năng tham gia vào một số ngành nhất định, nhưng sự tương quan này kém hơn độ tuổi.
Đặc điểm của sáu nét tính cách chính
- Người hoàn thành (#0): Có tổ chức và hướng ngoại, tự tin, luôn thực tế, hài lòng, tính khí dễ chịu, ôn hòa và tự tin.
- Nhà lãnh đạo (#2): Mạo hiểm, kiên trì, bình tĩnh, quyết đoán, tự chủ, bình tĩnh trước áp lực, giàu triết lý, ưa tìm kiếm niềm hứng thú và giàu tự tin.
- Các chiến binh (#5): Tự phát và bốc đồng, cứng rắn, khá đa nghi và không khoan nhượng.
- Chuyên gia/Kỹ sư (#1): Các nghề nghiệp thường thấy nhất bao gồm Kỹ sư Vật liệu và Kỹ sư Hóa học. Điều này phù hợp với dấu ấn tính cách của cụm này, có mức độ cởi mở cao nhất trong các khía cạnh của trí tưởng tượng và trí tuệ.
- Nhà phát triển (#3): Các nghề nghiệp dễ thấy nhất bao gồm Nhà phát triển ứng dụng, và các vị trí về mảng công nghệ có liên quan ví dụ như Nhà phân tích hệ thống kinh doanh và Người quản lý sản phẩm.
- Nhà vận hành (#4): Các vai trò gần gũi nhất bao gồm các chức năng dịch vụ, bảo trì và vận hành, bao gồm Thợ sửa xe đạp, Thợ cơ khí và Giám đốc dịch vụ. Điều này cũng phù hợp với một trong những đặc điểm tính cách quan trọng là tính tận tâm cao ở khía cạnh ngăn nắp, bài bản và tính dễ chịu cao ở khía cạnh khiêm tốn đối với những người sáng lập nằm trong nhóm này.
Cách thức nghiên cứu
Tác giả chính và là giáo sư trợ giảng của Đại học New South Wales Paul McCarthy cho biết trong một thông cáo báo chí: “Đặc điểm tính cách không chỉ quan trọng đối với các công ty khởi nghiệp – chúng còn quan trọng trong việc nâng cao cơ hội thành công. Một số ít nhà đầu tư mạo hiểm sắc sảo đã nghi ngờ điều này một thời gian, nhưng bây giờ chúng tôi có dữ liệu để chứng minh điều này là đúng.”
Giáo sư Paul X McCarthy là tác giả và lãnh đạo ngành nghiên cứu khoa học xã hội định lượng. Cuốn sách bán chạy nhất của ông là Online Gravity giải thích cách mà công nghệ đang khởi động lại nền kinh tế trên toàn thế giới. McCarthy còn là người đóng góp cho The Conversation, AFR và Forbes về kinh doanh, công nghệ và đổi mới. Ảnh: UNSW.
Họ nói rằng họ đã đoán được đặc điểm tính cách của hơn 21,000 người sáng lập bằng cách đào tạo một thuật toán máy học (machine-learning) để dò tìm các bài đăng trên Twitter của nhóm người này. Phương pháp của họ có thể khiến nhiều người phải ngạc nhiên, nhưng nó dựa trên một phương pháp được trích dẫn rộng rãi mà ba trong số các đồng tác giả đã tạo ra vào năm 2019 để kết nối người lao động với nghề nghiệp lý tưởng của họ. Nó đã làm được điều đó bằng cách tạo hồ sơ về tâm lý cho 128,000 người dùng Twitter (được tạo bằng cách dùng văn phong trong các tweet của họ) và đồng bộ hóa các hồ sơ đó với nghề nghiệp của họ.
Các yếu tố thuộc cấp độ nhà sáng lập của sự thành công khi khởi nghiệp. Hình (A): Doanh nhân thành công khác với nhân viên thành công. Họ có thể được phân biệt chính xác bằng cách sử dụng một máy phân loại chỉ có thông tin về tính cách. Hình (B): Các doanh nhân thành công có sự phân bổ năm khía cạnh Big Five khác nhau, đặc biệt là về tính mạo hiểm, tính khiêm tốn và mức độ hoạt động. Ảnh: Nature.
Hình (C), Người sáng lập có sáu loại khác nhau: Chiến binh, Nhà điều hành, Người hoàn thành, Nhà lãnh đạo, Kỹ sư và Nhà phát triển (FOALED). Hình (D): Mỗi Kiểu tính cách của người sáng lập có một khía cạnh riêng biệt. Ảnh: Nature.
Đối với bài nghiên cứu mới về các công ty khởi nghiệp này, các tác giả viết rằng thuật toán của họ phân biệt những người sáng lập thành công với độ chính xác 82.5%. Họ đã sử dụng thư mục của Crunchbase (một hãng chuyên cung cấp thông tin kinh doanh của các công ty) để lấy dữ liệu về việc gọi vốn, sáp nhập và mua lại của các công ty khởi nghiệp cũng như IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra thị trường) để đo lường xem các công ty trên thực tế có thành công hay không.
Kết luận của họ, sau khi nghiên cứu các công ty khởi nghiệp thành công và phân tích đặc điểm của những người sáng lập, là những người sáng lập giỏi có một số khía cạnh đặc biệt trong tính cách của họ không phổ biến lắm. Chúng bao gồm động lực tìm kiếm sự đa dạng và mới lạ, cởi mở với sự phiêu lưu, ít khiêm tốn hơn và mức năng lượng cao hơn. Nghiên cứu cho biết càng có nhiều đặc điểm này ở một công ty thì tỷ lệ thành công của công ty đó càng cao.
Sự đa dạng hóa tính cách là nhân tố quan trọng
Và đó là chỗ mà sự nhấn mạnh chuyển hướng: Họ viết rằng những đặc điểm này không cần phải tập trung vào một người sáng lập duy nhất. Fabian Stephany, đồng tác giả từ Oxford, cho biết: “Các công ty có từ ba người sáng lập trở lên có khả năng thành công cao hơn gấp đôi so với các công ty khởi nghiệp do một người sáng lập”.
Startup do nhiều người sáng lập có khả năng thành công cao hơn. Ảnh: BBVA.
Các công ty khởi nghiệp với sự kết hợp đa dạng của các kiểu người sáng lập có cơ hội thành công cao hơn từ 8 đến 10 lần so với các công ty chỉ có một người sáng lập duy nhất, khiến các tác giả nghiên cứu đưa ra điều mà họ gọi là Lý thuyết Tập hợp của Sự thành công (Ensemble Theory of Success). Đó là một lý thuyết lặp lại những lý thuyết khác mà thường được tán thành trong giới khởi nghiệp, có lẽ rõ ràng nhất là Ba chữ H (“hipster, hacker, huber”), được đặt ra vào năm 2012 bởi giám đốc sáng tạo Rei Inamoto của AKQA và tuyên bố đã đưa ra công thức khởi nghiệp thành công: Bạn cần một người sáng lập cực kỳ ngầu (hipster), một người nữa là một lập trình viên đầy am hiểu (hacker) và một người thứ ba luôn gắng sức làm việc cật lực (huber).
Lý thuyết Tập hợp của sự khởi nghiệp thành công, khi xét các nhân tố thuộc cấp độ nhóm. Hình (A): Việc có một đội ngũ sáng lập lớn hơn sẽ nâng cao cơ hội thành công. Điều này có thể do nhiều lý do, ví dụ: mạng lưới hoặc nền tảng kiến thức rộng hơn nhưng cũng có luôn cả sự đa dạng về tính cách. Hình (B): Nghiên cứu cho thấy rằng sự kết hợp tính cách chung của những người sáng lập có liên quan đáng kể đến cơ hội thành công cao hơn. Đó là bởi vì cần có nhiều hơn một người sáng lập để thể hiện tất cả những đặc điểm tính cách có lợi nhằm ‘tạo ra’ thành công. Hình (C): Trong mô hình đa yếu tố của nghiên cứu, các nhà nghiên cứu thấy rằng những công ty có sự kết hợp đa dạng và cụ thể giữa các loại hình người sáng lập (tổ hợp) có tỷ lệ thành công cao hơn đáng kể. Ảnh: Nature.
Ở một mức độ lớn hơn, việc thành lập một công ty khởi nghiệp là một môn thể thao đồng đội; do đó, sự đa dạng và bổ sung của các tính cách đóng vai trò quan trọng trong nhóm người nền tảng. Nó có tác động to lớn đến khả năng thành công của công ty. Mặc dù tất cả các công ty khởi nghiệp đều có rủi ro cao nhưng rủi ro sẽ trở nên thấp hơn khi có nhiều người sáng lập hơn, đặc biệt nếu họ có những đặc điểm tính cách riêng biệt. Điều này giống như sự đa dạng hóa rủi ro khi một nhà đầu tư không bao giờ bỏ tất cả trứng vào một giỏ.
Giáo sư McCarthy nói với Science Daily về những phát hiện này: “Có những bài học ở đây dành cho các tổ chức thuộc mọi loại hình về tầm quan trọng của việc có sự đa dạng về các loại tính cách trong nhóm”. Ông nói thêm: “Chúng tôi ước tính 8% người dân trên toàn thế giới có thể có những đặc điểm tính cách mà có thể giúp họ trở thành những người sáng lập thành công. Có thể hiện tại có nhiều người chưa tham gia vào lĩnh vực kinh doanh.”
Theo Fastcompany.